Maxaa la Fahamsan yahay siyaasada ay Somaliland ka leedahay Salal?
Horta bal marka ugu horreeya,aan wax ka iftiimiyo,gobolkan hadda loogu yeedho Salal,ee
magacii loo yaqiin,meel kale loo wareejiyey. Gobolka magaciisu wuxuu ahaa,Awdal region.
Magaca Awdal waa magaca ay lahayd Saldanad taarriqa hore xukumi jirtay Saylac. Gobolku
wuxuu dhaca waqooyi galbeed ee goboladda waqooyi,ee Maamulka Somaliland.Gobolku waa
gobol xeebeed degaanadiisa intooda badan. Gobolku wuxuu u dhexeeya maamulka Somaliland
iyo Jamhuuriyadda Jabuuti,xad-beenadkuna wuxuu yahay Lowyacade.
Gobolka cimiladiisu inta badan waa kulayl,wuxuuna gaadha kulaylku 40-45 garaado,waqtiyada
xagaaga loo yaqaan. Gobolka roobku wuu ku yaryahay,gaar ahaan degaanadiisa xeebaha; waxaa
ka da’a oo kaliya roobka loo yaqaan Xays,oo ah roob aan sidas u xoog badnayn oo si shuuxa
u da’a.Dadka gobolka degan boqolkiiba 80 waa xoolo-dhaqato,inta soo hadhayna waa tuulo-joog.
Waqtiga kulayluhu soo galo,xoolo-dhaqatadu kor ayay ula hayamaan xoolohoodda,ilaa xaduud
ku-sheega Itoobiya Soomaalia.Doorashadu haddii ay ku soo beeganto,xiligas suurtagal uma ah inay
ka wadda qaybgalan oo ay codkooga dhibtaan.
Gobolka waxaa had iyo jeer gababsi ku ah adeega shacabka iyo xoolohoodaba. Malaha goobo
caafimaad oo laga heli karo daryeel caafimaad.Kama shaqeeyan gobolka takhatiir qabilsan
daweynta xoolaha.Ceelasha biyuhu,waa kuwa loo yaqaan Riigga, markay siyado baahidda biyuhu
ceelash waxa ay noqdan hawlgab oo matooradda biyaha soo saara ayaa jaba. Marar badan waxaa
qalabka dayactirka u soo xukuumadda Jabuuti.
Dadka gobolka degaa,waxa ay qabiil ahaan ka tirsan yihiin,qabiilka dega dalka Jabuuti,ayaga ayayna ku tiirsan yihiin nolol ahaan. waligoodna ku tiirsanayeen.xoolohuda waxa ay u iib geeyan
sayladaha Jabuuti,waxa ay rabana ku soo beddishan. Xaduudda Lowyacade,laga soo bilaabo
gummaysigii,wax canshuur ah lagama qaadin jirin dadka ka gudbaya,iyo awrta ay ku safrayan
Waxaa kaliya oo ahayd in qofka sita warqadda loo yaqaan Laspaseega u bixiyo waxooga lacag ah.
Waxaan ognahay inuu Mamulka SL kusoo rogay dadka gobolka canshuur aan wali addunyadda
aan meela lagu arag,oo qof shaqsi ah oo raba inuu ka gudbo Lowyacade,ku qasban yahay inuu
bixiyo 31 doolar. Xitaa waxa la sheegaya in dad sakaraad ah oo la rabo in la gaadhsiiyo Jabouti
si loo badbaadiyo noloshiisa,aansa awoodiba karin inu lacag bixiyo,meesha nafteeda ku dhintay.
Gobolka waxa ka shaqaqysa kaliya,hal wasaarad,oo ah wasaaradda maaliyadda, oo ay ka sha-qeeyaan dad gaar ah oo lanasnujiyo oo wax kaliya,ee ay yaqaanin ay tahay,canshuur keen.
Gobolka waxa ku yaal kastamada wax lagu canshuuro,waa Lowyacade,Aashcade,iyo Xariirad.
Waxa lagu qiyasaa canshuurta ka soo xeroota halkii maalin,boqol kun oo doolar, hase yeeshee,
hal doolar kuma leexato dadka gobolka ee toos waxa loo daabula Hargaysa. Waxyaabaha gobolka
dhibaatooyinka ka haya waxa ka midda ah Magaalada Saylac,wax ku taal meel loo yaqaan Canshura,waa meel ay baddu ku soo caarido, ama ay ku soo fatahto baddu oo wadadi baaburtu
soo mari lahayd godo,markan ay qasab ku noqto baaburtu inay meel kale kasoo wareegan.
Mamulku wuu awoodi kari waayay inuu canshuurta u ka qadayo gobolka wax kaga qabto.
Gunanadkii,waxaan u sheegayna shacabka gobolka degan, doorasho cid inaga rabta ma jirto
waayo,haddii doorasho la inaga rabo,diwaangelintti ayaa la idin ogolaan lahaa,dhibaatooyinka
la idinku hayo ayaa la joojin lahaa. Natiijada doorashadana waa la sii qorsheeyay.
Waxaa kale oo la yaable,gole wakiil, oo qabiil dhan oo dalka degan ka maqan yahay,sida uu u
shaqeeyo,iyo sobobta kuwii idin meteli lahaa uga maqan yihiin golaha xeerka lagu joojiyay
inaadan wakiilo ku yeelan golaha wakiiladda mamulka.Kastamadda ku yaal gobolka.wax ay la
mid yihiin kastamka ku yaal Tugwajaale,waxaana ka gudba maalinkasta boqolal qof u talaaba
dhinac toobiya,wax canshuur ahna lama weydiiyo. Wadaba isku soo xoori,ee arrinto wa ay iska
cadday,waana qabiil caddaadin ama waxa afka qalaad lagu yidhahdo CLAN PHOBIA
Qore:Warsame
|